ویروس نوارک ایرانی گندم: تعیین ترادف بخشی از آر اِن اِیِ شماره 1، رابطه سرولوژیکی با سایر تنوئی ویروس‌ها و شواهد آلودگی طبیعی در برنج

ویروس نوارک ایرانی گندم (Iranian wheat stripe virus, IWSV) یکی از اعضای غیر قطعی جنس تنوئی ویروس است. در این تحقیق چند ویژگی IWSV مورد مطالعه قرار گرفته است. به منظور روشن ساختن قطبیت قطعه اول ژنوم (RNA 1) و مقایسه انتهای ´3 آن با سایر تنوئی ویروس‌ها، در حدود 650 نوکلئوتید از انتهای ´3 این قطعه تکثیر، همسانه سازی و سپس تعیین ترادف شد. مطالعه ترادف به دست آمده نشان داد که قطعه فوق مشابه با اکثر تنوئی ویروس‌ها، دارای قطبیت منفی بوده و از نظر ترادف نوکلئوتیدی و آمینو اسیدی ژن آر اِن اِ پلیمراز، بیشترین شباهت را با تنوئی ویروس‌های عامل برگ سفید برنج در قاره امریکا دارد. تا قبل از این مطالعه، گندم تنها میزبان طبیعی و شناخته شده IWSV بود. در این بررسی، برنج به عنوان یکی از میزبانان اقتصادی ویروس از منطق برنجکاری شمال شیراز شناسایی شد. به منظور مقایسه جدایه‌های گندم و برنج، ژن‌های پروتئین پوششی (CP) و پروتئین عمده غیر ساختمانی (NS4) جدایه برنج با استفاده از آغازگرهای اختصاصی تکثیر و بعد از همسانه سازی، با قسمت‌های مشابه در جدایه گندم مقایسه شدند. نتایج نشان داد که ژن‌های فوق در دو جدایه، از نظر ترادف نوکلئوتیدی و ترادف آمینو اسیدی به ترتیب 6/99 و 100-0/99 درصد به هم شباهت دارند. مطالعات سرولوژیکی برای روشن ساختن ارتباط IWSV با پنج تنوئی ویروس دیگر با استفاده از آزمون‌های نشت دو طرفه در آگار، دیبا و/یا الایزای غیر مستقیم با کمک آنتی‌سرم‌های تولید شده بر علیه CP یا NS4 نشان داد که IWSV از میان سایر تنوئی ویروس‌های مورد مطالعه، تنها با ویروس برگ سفید برنج (Rice hoja blanca virus, RHBV) ارتباط سرولوژیکی دارد. این نتیجه همراه با نتایج حاصل از مقایسه‌های مربوط به ترادف نوکلئوتیدی و آمینو اسیدی، یک بار دیگر شباهت IWSV را با تنوئی ویروس‌های عامل برگ سفید در قاره امریکا تأیید می‌کند. مایه‌زنی گندم با تزریق عصاره گیاه آلوده به بذرهائی که 30 دقیقه در آب Cº25 خیس خورده بودند، موفقیت‌آمیز بود و ویروس با راندمان 2/5 در صد به گیاهچه‌های حاصل از این بذرها منتقل شد.